Στο πιο δύσκολο σημείο των τελευταίων ετών έχουν περιέλθει οι σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τη Frontex, μετά το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, αλλά και τις διεργασίες που φαίνεται πως βρίσκονται σε εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη μείωση της παρουσίας της υπηρεσίας στην Ελλάδα.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex Χανς Λέιτενς αναμένεται να πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στη χώρα μας από τη Δευτέρα 17 Ιουλίου έως και την Τρίτη 18 του μήνα. Μέχρι και αργά το βράδυ της Παρασκευής, η ατζέντα των συναντήσεων του επικεφαλής της ευρωπαϊκής υπηρεσίας δεν είχε ακόμα καθοριστεί. Ωστόσο, αυτό που θεωρείται βέβαιο είναι ότι η επίσκεψη του Λέιτενς θα θέσει τις βάσεις για τον επανακαθορισμό του ρόλου της Frontex στη χώρα μας.
Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες της Realnews, εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο στις Βρυξέλλες υπάρχουν εισηγήσεις για τη μείωση της δύναμης της Frontex που βρίσκεται στον Έβρο και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Οι εισηγήσεις αυτές βασίζονται στην πτώση των μεταναστευτικών ροών που δέχεται η χώρα μας και, ταυτόχρονα, στην ανάγκη που φαίνεται ότι υπάρχει για ενίσχυση των δυνάμεων της Frontex στα ιταλικά χωρικά ύδατα, όπου οι προσφυγικές αφίξεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Τα στατιστικά που έχουν στα χέρια τους οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δείχνουν ότι, από τις 74.613 αφίξεις στην Ελλάδα το 2019, τα επόμενα χρόνια η μείωση ήταν πολύ μεγάλη, με αποτέλεσμα το πρώτο εξάμηνο του 2023 να έχουν φτάσει στη χώρα μας μόλις 8.238 μετανάστες. Στον αντίποδα, στην Ιταλία, από τις 11.471 αφίξεις το 2019, το πρώτο εξάμηνο το 2023 έφτασαν συνολικά 64.846 μετανάστες.
Μέχρι σήμερα η Frontex διατηρεί 518 αξιωματούχους 11 σκάφη και 30 οχήματα στην Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει τις πιέσεις που υπάρχουν για μείωση αυτής της δύναμης και έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί κάτι τέτοιο. Αυτό που, ωστόσο, αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι είναι η πιθανότητα μεταφοράς μέρους της δύναμης της Frontex στη δυτική Ελλάδα, ώστε να επιτηρούνται οι μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη, οι οποίες περνούν και από τα ελληνικά ύδατα.
Το ναυάγιο
Το κλίμα που έχουν διαμορφώσει οι διεργασίες για τον επανακαθορισμό του ρόλου της Frontex στην Ελλάδα επιδεινώθηκε ακόμα περισσότερο μετά το ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου. Για την πολύνεκρη τραγωδία, αξιωματούχοι της Frontex φέρονται να έχουν επιρρίψει ευθύνες στις ενέργειες του ελληνικού Λιμενικού. Από την πλευρά τους, Έλληνες αξιωματούχοι έχουν ασκήσει κριτική στη Frontex, οι υπηρεσίες της οποίας φέρονται να γνώριζαν την ύπαρξη του υπερφορτωμένου πλοίου που στη συνέχεια βυθίστηκε, δίχως να ενημερώσουν τις ελληνικές Αρχές.
Το θέμα του ναυαγίου συζητήθηκε στην πρώτη συνάντηση εργασίας μέσω τηλεδιάσκεψης με την Ευρωπαία επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ιλβα Γιόχανσον που είχαν στις αρχές της εβδομάδας οι υπουργοί Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Η Ευρωπαία επίτροπος έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις έρευνες της ελληνικής Δικαιοσύνης σχετικά μετά αίτια του ναυαγίου. Ακολούθως, μιλώντας στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το θέμα, η Ιλβα Γιόχανσον εξέφρασε την εμπιστοσύνη της όσον αφορά τις σχετικές ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ ενημέρωσε ότι οι υπηρεσίες της ήρθαν σε επαφή με τον αρμόδιο εισαγγελέα. Με την επίτροπο αναμένεται να συναντηθεί εκ νέου Δ. Καιρίδης στις Βρυξέλλες την ερχόμενη εβδομάδα. Η συνάντηση εργασίας έγινε στη σκιά διαρροών εμπιστευτικών εγγράφων της Frontex (ένα θέμα το οποίο ετέθη από τους δύο υπουργούς στην Ευρωπαία επίτροπο), αλλά και των πληροφοριών σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης του εξωτερικού περί επικείμενης αποχώρησης της Frontex από την Ελλάδα. Τόσο Δ. Καιρίδης όσο και Μ. Βαρβιτσιώτης διαβεβαίωναν μετά τη συνομιλία με την επίτροπο ότι τέτοιο θέμα δεν υφίσταται.
Αυτό που προφανώς υφίσταται είναι πρόθεση της Frontex να μειώσει την παρουσία της στην Ελλάδα και στην αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης θα εστιάσει τις προσπάθειές του ο Δ. Καιρίδης κατά την επίσκεψη στις Βρυξέλλες. Σε δηλώσεις του, μεταξύ άλλων, και στον Real FM 97,8, ο υπουργός Μετανάστευσης είπε ότι η κάλυψη του θέματος του ναυαγίου στα ανοιχτά της Πύλου από μερίδα του διεθνούς Τύπου και η εκμετάλλευσή του από μια ετερόκλητη συμμαχία (ΜΚΟ, αριστερόστροφα κόμματα στο Ευρωκοινοβούλιο) έχουν δημιουργήσει πολιτική πίεση στις Βρυξέλλες τόσο στην Κομισιόν όσο και στη Frontex. Ο υπουργός υπογράμμισε, πάντως, πως η θέση της Ελλάδας στο θέμα είναι ξεκάθαρη: «Θέλουμε τη Frontex εδώ. Θεωρούμε αδιανόητο ότι η υπηρεσία που έχει ταχθεί στη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων επιθυμεί να μειώσει την παρουσία της στη χώρα». Την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης θα τη μεταφέρει και στις 17 Ιουλίου στη συνάντηση με τον εκτελεστικό διευθυντή της Frontex, X. Λέιτενς.
