Πρωταγωνιστής των εξελίξεων στη λιμενική βιομηχανία για το επόμενο διάστημα αναμένεται να καταστεί το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, που πλέον αποτελεί σημαντικό εμπορευματικό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και πόλο έλξης για τον διεθνή τουρισμό.
Με συνολικά ενοποιημένα έσοδα για το 2022 82,2 εκατ. ευρώ έναντι 77,9 το 2021 -αύξηση 5,6%- και ανθρώπινο δυναμικό 488 εργαζομένους, το λιμάνι έχει θέσει ως στόχο να αποτελέσει ζωτικό μέρος της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, μέσω των μεγάλων διευρωπαϊκών δικτύων αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρόμων.
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έχει ήδη ολοκληρώσει το επενδυτικό του σχέδιο (master plan), ενώ πρόκειται να υπάρξει η έκδοση του σχετικού προεδρικού διατάγματος και η ολοκλήρωση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Ένα από τα σημαντικότερα έργα που προχωρά είναι η επέκταση και εκβάθυνση της λιμενικής υποδομής του 6ου προβλήτα, που στόχο έχει την αύξηση του αριθμού διακίνησης των εμπορευματοκιβωτίων από τα 600.000 TEUs στα 2.200.000.
Ήδη με την τροποποίηση της υπάρχουσας σύμβασης της ΟΛΘ Α.Ε., που βρίσκεται προς ψήφιση στη Bουλή, θα δίνονται πλέον δυνατότητες στο λιμάνι να προχωρεί στις υποχρεωτικές και τις μη υποχρεωτικές επενδύσεις με γρήγορες διαδικασίες, ενώ πλέον όλα τα υποχρεωτικά και μη υποχρεωτικά έργα θα ελέγχονται από ανεξάρτητο μηχανικό και θα εγκρίνονται από την Περιφέρεια, χωρίς να εμπλέκονται πολλαπλές συναρμοδιότητες υπουργείων.
Με βάση τη σύμβαση παραχώρησης που υπογράφηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2018 μεταξύ της ΟΛΘ Α.Ε. και του Ελληνικού Δημοσίου, απορρέει η υποχρέωση για επενδύσεις σε έργα υποδομής και εξοπλισμού ύψους 180 εκατ. ευρώ υπό προϋποθέσεις έως το 2026.
Το λιμάνι, πέρα από τον κομβικό του ρόλο στις διεθνείς μεταφορές, έχει καταστεί πλέον πόλος έλξης και του τουρισμού, αφού όλο και περισσότερες διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας προσθέτουν στο πρόγραμμά τους για το 2024 και το 2025 το λιμάνι της συμπρωτεύουσας.
Σημειώνεται ότι εν όψει και της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που ανοίγει τις πύλες της το ερχόμενο Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου, την Παρασκευή θα εγκαινιαστεί, παρουσία του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο νέος Σταθμός Κρουαζιέρας που θα δώσει νέα δυναμική ανάπτυξης του τουρισμού.
Την ίδια ημέρα αναμένεται να συνεδριάσει και το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ), στην οποία αναμένεται να συμμετάσχει και ο υπουργός.
Το 2022 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης αφίχθησαν 61 κρουαζιερόπλοια με 36.670 επιβάτες.
Συνδέσεις και συνεργασίες
Ο Οργανισμός Λιμένα Θεσσαλονίκης Α.Ε. εγκαινίασε φέτος μια νέα υπηρεσία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων με τρένο μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της πρωτεύουσας της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, Σκόπια.
Η νέα υπηρεσία τακτικών δρομολογίων για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων με τρένο, που
θα συνδέει τον Λιμένα Θεσσαλονίκης με τα Σκόπια σε εβδομαδιαία βάση, θα ξεκινήσει την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2023 και τα τρένα θα αναχωρούν από τη Θεσσαλονίκη κάθε Τετάρτη και θα φτάνουν στα Σκόπια την ίδια ημέρα.
Ήδη το λιμάνι συνδέεται σιδηροδρομικά για τη μεταφορά φορτίων και με την πόλη Νις, της Δημοκρατίας της Σερβίας.
Από το 2021 η ΟΛΘ Α.Ε. λειτουργεί εξάλλου και τον τερματικό σταθμό (dry port) στη Σόφια, με απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση με το λιμάνι.
Τον Ιούνιο του 2023 η κορυφαία ναυτιλιακή εταιρεία τακτικών γραμμών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, η ισραηλινή ZIM, συνέδεσε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με λιμάνια της Μεσογείου με ένα δρομολόγιο την εβδομάδα.
Το δρομολόγιο έχει ως εξής: Χάιφα – Αλεξάνδρεια – Κωνστάντζα – Βάρνα – Κωνσταντινούπολη Αμπαρλί – Θεσσαλονίκη – Σμύρνη – Αλιαγά – Αττάλεια – Αλεξάνδρεια – Χάιφα.
Η νέα γραμμή προσφέρει στους πελάτες της μια απευθείας υπηρεσία που συνδέει τα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου στο Ισραήλ, την Τουρκία, την Αίγυπτο και την Ελλάδα, με γρήγορους χρόνους διέλευσης.
Σημειώνεται ότι τον Ιανουάριο του 2022 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης υπεγράφη σύμφωνο συνεργασίας με την Οικονομική Ζώνη της Διώρυγας του Σουέζ, που αφορά το ενδεχόμενο δημιουργίας ναυτιλιακής γραμμής για ευπαθή εμπορεύματα και χύδην φορτίο.
Η SCZone βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ Αφρικής, Ευρώπης και Ασίας, διαθέτοντας τέσσερις βιομηχανικές περιοχές και έξι λιμάνια.
Δυναμικές κινήσεις αναβάθμισης του capacity
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προχώρησε πρόσφατα σε αναβάθμιση των λιμενικών του υποδομών στο κρηπίδωμα 26 του 6ου προβλήτα με την εγκατάσταση δύο νέων γερανογεφυρών συνολικής αξίας 15,7 εκατ. ευρώ, δίνοντας νέες δυνατότητες στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων.
Πρόκειται για τύπου STS NePanamax που έχουν κατασκευστεί ειδικά για τον 6ο Προβλήτα και θα μπορούν να διαχειρίζονται τα φορτία σχεδόν στον μισό χρόνο (-40%) απ’ ό,τι οι παλαιότερες γερανογέφυρες, εξυπηρετώντας μεγαλύτερα containerhips, δυναμικότητας 10.000-15.000 TEU
Συνεργασία με το Ισραήλ
Επίσης, τον Ιούλιο του 2023 ο ΟΛΘ υπέγραψε συνεργασία με την Ashdod Port Company Ltd, την εταιρεία διαχείρισης του λιμένα του Ashdod, στο Ισραήλ. Η νέα συνεργασία είναι πρωτοποριακή για τη διεθνή λιμενική βιομηχανία, καθώς εστιάζει στον τομέα της καινοτομίας, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της κυβερνοασφάλειας και της λειτουργικής αποδοτικότητας των λιμενικών δραστηριοτήτων.
Ήδη η διοίκηση του λιμένα έχει επενδύσει σε ένα λειτουργικό σύστημα τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων ΣΕΜΠΟ, μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, που βοηθά στη διαχείριση και παρακολούθηση όλων των λειτουργιών της εφοδιαστικής αλυσίδας συμπεριλαμβανομένων των πλοίων, των φορτηγών, των γερανών, των τρένων και του προσωπικού του λιμένα.
Επίσης, ο Οργανισμός έχει επενδύσει σε έργα αντικατάστασης των λαμπτήρων ιστών φωτισμού και φωτιστικών περιμετρικά των κτιρίων με συστήματα LED, αλλά και εντός των 33 κτιρίων με σύστημα τηλεδιαχείρισης.
Αναφορικά με την απλοποίηση των εμπορευματικών μεταφορών, προχωρά ήδη η ηλεκτρονική σύνδεση του τελωνείου από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Τονίζεται ότι μέσω του Λιμένα Θεσσαλονίκης το 2022 εξυπηρετήθηκαν 7.756.939 τόνοι εμπορευμάτων, 463.207 εμπορευματοκιβώτια (TEUs) και 1.998 πλοία.
Η ΟΛΘ Α.Ε. από το 2007 εφαρμόζει το Σχέδιο Ασφάλειας της λιμενικής εγκατάστασης που καταρτίσθηκε κατά τον Κώδικα ISPS (Διεθνής Κώδικας για την ασφάλεια των πλοίων και των λιμενικών εγκαταστάσεων), προκειμένου να διασφαλίσει τα πλοία που προσεγγίζουν τη λιμενική εγκατάσταση, τα φορτία που διακινούνται από αυτήν, το προσωπικό, τους επιβάτες κ.λπ. από κάθε κακόβουλη ενέργεια.
Συλλογική σύμβαση
Τον Μάιο του 2023 ο ΟΛΘ προχώρησε σε υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας τριετούς διάρκειας με την Ομοσπονδία Φορτοεκφορτωτών Ελλάδος (ΟΦΕ) για τη ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας του λιμενεργατικού προσωπικού της εταιρείας.
Ισχυρότερος πόλος στον τομέα της κρουαζιέρας
Μέσα στο 2023 η διοίκηση του λιμανιού θέλει να καταστήσει την πόλη της Θεσσαλονίκη προορισμό κρουαζιέρας. Την Παρασκευή θα εγκαινιαστεί, παρουσία του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο νέος Σταθμός Κρουαζιέρας, που δίνει πλέον τη δυνατότητα στον λιμένα να μπορεί να υποδέχεται ταυτόχρονα δύο κρουαζιερόπλοια.
Ο νέος Επιβατικός Σταθμός βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία από τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, ενώ έχει ήδη ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του Κρηπιδώματος 10, η ανακατασκευή και αναβάθμιση της Αποθήκης 8, ώστε να μετατραπεί σε επιβατικό σταθμό.
Εξάλλου, αναμένεται και η αποκατάσταση των λειτουργικών βαθών του Κρηπιδώματος 10 στον Προβλήτα 2 για την υποδοχή κρουαζιερόπλοιων 3ης γενιάς, που θα προωθήσει περαιτέρω την πόλη της Θεσσαλονίκης ως προορισμό κρουαζιέρας.
Έως το τέλος του 2023 στο λιμάνι της συμπρωτεύουσας θα καταπλεύσουν 68 κρουαζιερόπλοια, από 14 διαφορετικές εταιρείες, ενώ το 50% από αυτά θα πραγματοποιήσει homeporting.
Σημειώνεται ότι από το 2021 και μετά από 15 χρόνια, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί λιμάνι επιβίβασης ή/και αποβίβασης επιβατών (homeporting), προσφέροντας πολλαπλά οικονομικά οφέλη στην τοπική κοινωνία. Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, τα χρήματα που μπορεί να δαπανά ο κάθε επιβάτης σε κάποιο λιμάνι που χρησιμοποιεί το κρουαζιερόπλοιο ως άφιξη και αναχώρηση τετραπλασιάζονται.
Επισημαίνεται επίσης ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι το πρώτο που έχει υιοθετήσει το αυτοματοποιημένο Σύστημα Πυλών Σένγκεν Εισόδου-Εξόδου (EES) και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Αδειοδότησης Ταξιδίου (ETIAS).
Ψηφιακά συστήματα
Το Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (EES) είναι ένα νέο σύστημα πληροφορικής μεγάλης κλίμακας που θα επιτρέψει την εγγραφή εισόδου και εξόδου υπηκόων τρίτων χωρών (ΥΤΧ) προς και από τον χώρο Σένγκεν.
Το ETIAS είναι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξιδιωτικών Πληροφοριών και Εξουσιοδότησης (ένα σε μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένο σύστημα πληροφορικής) που έχει προταθεί προκειμένου να ενισχυθούν οι έλεγχοι ασφαλείας σε εκείνα τα άτομα εκτός Ε.Ε. που ταξιδεύουν χωρίς θεώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Απρίλιο του 2023 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε το κορυφαίο ελληνικό συνέδριο κρουαζιέρας και ιστιοπλοΐας «Posidonia Sea Tourism Forum», με κορυφαίες συμμετοχές από όλον τον κόσμο.
Ο ΟΛΘ από κοινού με τον Οργανισμό Τουρισμού Θεσσαλονίκης και σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Πειραιώς και Αιγαίου πραγματοποιούν ήδη μελέτη εκτίμησης του κοινωνικού και οικονομικού αποτυπώματος της κρουαζιέρας για την πόλη, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2023.
Επέκταση ακτοπλοϊκών συνδέσεων με τα νησιά
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έχει προχωρήσει σε σημαντικές ακτοπλοϊκές συνδέσεις με τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, τις Κυκλάδες και τις Σποράδες.
Ο ΟΛΘ σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας ικανοποίησε ένα πάγιο αίτημα του επιβατικού κοινού και των μεταφορικών εταιρειών, συνέδεσε απευθείας με ταχύπλοο την πόλη με τα νησιά των Σποράδων (Σκιάθο, Σκόπελο, Αλόννησο) με 4 δρομολόγια την εβδομάδα, τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου (Λήμνο και Μυτιλήνη) με 2 δρομολόγια την εβδομάδα, αλλά και με συμβατικό πλοίο εβδομαδιαία τη Λήμνο, τη Μυτιλήνη, τη Χίο, τη Σάμο, τους Φούρνους, τη Μύκονο, Σύρο και τον Πειραιά.
Το 2022 σημειώθηκε νέο ρεκόρ, με πάνω από 130 χιλ. αφίξεις επιβατών στον Λιμένα Θεσσαλονίκης, συγκριτικά με 77 χιλιάδες επιβάτες το 2021.
