Άρθρο του κ. Γ. Κακλίκη
Η επιθυμία Φινλανδίας και Σουηδίας να ενταχθούν στο NATO, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έγινε αποδεκτή από 28 μέλη της Συμμαχίας με εξαίρεση την Τουρκία και την Ουγγαρία. Έτσι, η έλλειψη ομοφωνίας εμποδίζει από τότε την ένταξη των δυο σκανδιναβικών χωρών παρά την ξεχωριστά σημαντική αυτή περίοδο για το NATO. Οι δυο χώρες έχουν χαρακτηριστεί ως «εξαιρετικοί υποψήφιοι με σημαντικό ιστορικό συμμετοχής τους ως εταίρων, στα Βαλκάνια, το Αφγανιστάν και τη Λιβύη». Πέρα, μάλιστα, από το γεγονός ότι οι ένοπλες δυνάμεις τους θεωρούνται «εξαιρετικά ικανές» και με τη Σουηδία να κατασκευάζει το γνωστό μαχητικό αεροσκάφος Gripen, οι δύο αυτές χώρες, που βρίσκονται κοντά στην Αρκτική, «έχουν εκ των πραγμάτων βαθιά γνώση του χώρου του Βορρά, όπου η Ρωσία δραστηριοποιείται επικίνδυνα».
Η άρνηση της Άγκυρας για την ένταξή τους έχει ως αφετηρία αφενός μεν την τουρκική επιθυμία για άρση της απαγόρευσης όπλων που και οι δύο χώρες τής είχαν επιβάλει από το 2019 – αντιδρώντας στην τουρκική στρατιωτική εισβολή στη Βόρεια Συρία κατά των συροκουρδικών δυνάμεων (YPG) -, αφετέρου δε την επιθυμία της Άγκυρας για παύση της τήρησης ανεκτικής στάσης τους έναντι των Κούρδων που βρίσκονται στα εδάφη τους. Και η μεν Σουηδία προχώρησε στην άρση του εμπάργκο όπλων, όμως η Φινλανδία δεν κινήθηκε ακόμη προς την ίδια κατεύθυνση, με τον υπουργό της Εξωτερικών να δηλώνει πως «είναι πιθανό να δοθούν στο μέλλον κάποιες άδειες εξαγωγής όπλων, με τα τουρκικά αιτήματα να εξετάζονται κατά περίπτωση».
Η πρόσφατη απόφαση της Στοκχόλμης να παραδώσει στην Άγκυρα τον καταδικασμένο στην Τουρκία σε επταετή ειρκτή Κούρδο Μαχμούτ Τατ εμφανώς δεν ικανοποίησε τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος χαρακτήρισε τη σουηδική αυτή χειρονομία ως «μια καλή αρχή», προσθέτοντας όμως πως «αναμένει περισσότερα βήματα από τη Στοκχόλμη». Μια άλλη εξέλιξη που προκαλεί ανησυχία είναι η επιδίωξη της Άγκυρας να διαχωριστούν οι δύο υποψηφιότητες, με τον τούρκο πρόεδρο να εμφανίζεται ελαστικός έναντι της Φινλανδίας, η οποία, όπως είπε, «δεν είναι μια χώρα όπου οι τρομοκράτες περιφέρονται ελεύθερα». Αντιδρώντας, η πρωθυπουργός της Φινλανδίας δήλωσε ότι «είναι πολύ σημαντικό Φινλανδία και Σουηδία να ενταχθούν ταυτόχρονα στο NATO διότι και οι δυο βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της Ευρώπης και στην ίδια πολιτική θέση ασφαλείας».
Ο τούρκος πρόεδρος είναι πιθανό να συνεχίσει, μέχρι τις εκλογές του 2023, την αναβλητική στάση του επιχειρώντας να επιτύχει τη συσπείρωση των εθνικιστικών τάσεων ψηφοφόρων του και να επιδείξει στη Δύση τις δυνατότητές του για μόχλευση θεμάτων δικού της υψηλού ενδιαφέροντος. Η παράταση όμως της αναμονής δύο σημαντικών για τη δυτική άμυνα και συνοχή χωρών αποτελεί σημείο αδυναμίας στο NATO, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ρωσία θα προχωρήσει ενδεχομένως είτε σε προγραμματισμένες είτε σε απονενοημένες κινήσεις. Η άμεση ένταξη και των δύο χωρών είναι επιβεβλημένη και δεν πρέπει να αφεθεί στο έλεος των προεκλογικών και μεγαλοϊδεατικών σκοπιμοτήτων του κ Ερντογάν. Η λογική, μάλιστα, υπαγορεύει την ταυτόχρονη ένταξή τους διότι ενδεχόμενη παράταση της παραμονής της Σουηδίας εκτός νυμφώνος θα αφήσει επικίνδυνο αμυντικό και εφοδιαστικό κενό ανάμεσα στη Νορβηγία και τη Φινλανδία.
* Ο κ. Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης επί τιμή, ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ
ΠΗΓΗ: Τα Νέα (έντυπη έκδοση)
